3. Dĩa huông phổ biến khi nào?
Google Trends ghi nhận, lượng tìm kiếm từ khóa này tăng vọt vào 05/2021, sau đó dần hạ nhiệt sau 4 tháng. Tuy nhiên, đến hiện tại, trên các diễn đàn dành cho Gen Z, từ vựng này vẫn được sử dụng rải rác.
Dĩa huông ban đầu phổ biến ở các page về thú cưng, sau đó dần mở rộng ra các “địa bàn” khác. Sau này, dĩa huông còn được dùng để chỉ những thứ… không đáng yêu lắm.
Theo cuốn Ngôn ngữ mạng của giáo sư Nguyễn Văn Khang, ngôn ngữ mạng, tùy vào từng bối cảnh cụ thể mà có các biến thể ngữ âm - chính tả khác nhau. Trong đó, 4 cách biến đổi phổ biến nhất là:
Tận dụng yếu tố đồng âm của chữ Quốc ngữ để xáo trộn quy tắc chính tả (Ăn cơm trước cẻng, ngồi gế, đừng puồn);
Tận dụng biến thể của phương ngữ địa lý (bịnh tật, càng nhớn càng đẹp, dui dẻ);
Dùng phương ngữ xã hội như tiếng lóng, tiếng bồi, cách nói nũng nịu của trẻ con (hoy đi nha, iu lắm, rất nhìu);
Dùng chữ cái không được công nhận trong bảng chữ cái Quốc ngữ (zui zẻ, hôm wa).
Từ dĩa huông rơi vào trường hợp biến đổi thứ hai và và thứ ba: dùng phương ngữ địa lý và phương ngữ xã hội.
Dựa theo lối viết phá cách của cộng đồng mạng, phụ âm th có 2 biến thể chính là h, x. Ví dụ, thôi viết là hoy, dễ thương viết thành dễ hương/xương. Nguyễn Văn Khang nhận xét, đây là biến thể dựa theo cách phát âm nũng nịu của trẻ con.
Trong khi đó, nguyên âm ê có 2 biến thể chính là i, ia. Ví dụ, kiu (kêu), đi dìa (đi về), dĩa thương (dễ thương). Lúc này, người viết đang biến đổi theo phương ngữ địa lý.
Kết hợp hai cách biến đổi trên, cộng thêm nét sáng tạo riêng của cộng đồng mạng là biến dấu râu của ơ sang dấu mũ ô, ta có thành phẩm cuối: dĩa huông.
Trước đây, cộng đồng mạng thường thay thế từ dễ thương bằng: dễ thưn, dễ xương, cưng hoặc cute. Hiện tại, dĩa huông đang dần chiếm ưu thế. Có thể vì cách đọc từ dĩa huông vốn đã toát lên sự dễ thương, nên càng lúc càng nhiều Gen Z ưa chuộng “từ mới” này.
