Hình ảnh phát ban sốt xuất huyết: Nhận biết sớm để điều trị kịp thời

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus dengue gây ra, lây lan qua muỗi vằn và thường bùng phát theo mùa. Phát ban là một dấu hiệu điển hình, đặc biệt ở giai đoạn tiến triển, nhưng dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hình ảnh phát ban sốt xuất huyết, cách phân biệt với các loại phát ban khác và hướng dẫn chăm sóc, phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe.

Hình ảnh phát ban sốt xuất huyết: Đặc điểm nhận diện và các giai đoạn xuất hiện

Phát ban là một trong những biểu hiện ngoài da có thể gặp ở bệnh nhân sốt xuất huyết, đặc biệt ở trẻ em. Việc nhận diện đúng đặc điểm và thời điểm xuất hiện của phát ban giúp hỗ trợ quá trình theo dõi bệnh.

• Hình thái: Ban xuất hiện dưới dạng các đốm đỏ nhỏ li ti nằm dưới da, không nổi gồ lên bề mặt.
• Cảm giác: Thường không gây ngứa ở giai đoạn đầu, đôi khi có cảm giác nóng hoặc rát nhẹ.
• Vị trí: Thường bắt đầu ở mặt, ngực, bụng và cánh tay, sau đó lan rộng ra lưng và chân tay.
• Dấu hiệu đặc trưng: Khi ấn nhẹ lên vùng ban, các chấm đỏ tạm thời mờ đi và sẽ trở lại ngay khi thả tay. Đây là dấu hiệu đặc trưng của tình trạng xuất huyết dưới da.

Phát ban trong sốt xuất huyết thường không xuất hiện ngay từ đầu, mà thay đổi tùy theo giai đoạn bệnh:

Giai đoạn sốt cao từ ngày 1 đến ngày 3:

• Hầu như chưa xuất hiện phát ban.
• Bệnh nhân chủ yếu sốt cao đột ngột, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ khớp.

Giai đoạn hạ sốt từ ngày 4 đến ngày 6:

• Đây là thời điểm phát ban rõ rệt nhất

• Có thể kèm theo các triệu chứng khác như đau bụng, mệt lả, chán ăn,hoặc xuất huyết nhẹ;

• Đây cũng là giai đoạn nguy hiểm nhất vì có thể xảy ra sốc do thoát huyết tương, nên cần theo dõi sát dù người bệnh đã hạ sốt.

Giai đoạn hồi phục:

• Các nốt ban nhạt dần, biến mất sau vài ngày da trở lại bình thường, bệnh nhân cảm thấy khỏe hơn.
• Tiểu cầu và bạch cầu tăng dần, người bệnh ăn uống ngon miệng, tiểu nhiều, tỉnh táo hơn.

Không phải tất cả bệnh nhân sốt xuất huyết đều có phát ban. Ở người lớn, phát ban thường mờ hoặc ít xuất hiện, trong khi ở trẻ em, phát ban thường rõ và lan rộng hơn.

Xem thêm: 3 giai đoạn của sốt xuất huyết: Dấu hiệu cụ thể từng giai đoạn

Phân biệt phát ban sốt xuất huyết với các loại phát ban khác

Để tránh nhầm lẫn và điều trị sai cách, bạn cần chú ý một số điểm khác biệt giữa phát ban sốt xuất huyết và các loại phát ban thường gặp khác:

Phát ban do sốt xuất huyết

Các đốm đỏ nhỏ li ti nằm dưới da, không nổi gồ. Khi ấn nhẹ, vết đỏ tạm thời mờ đi rồi trở lại. Vết phát ban thường không gây ngứa ở giai đoạn đầu và hay xuất hiện vào thời điểm hạ sốt. Phát ban có thể kèm chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc bầm tím.

Phát ban do sốt phát ban (sởi, rubella)

Ban đỏ thường xuất hiện sớm khi người bệnh đang sốt, bắt đầu từ mặt rồi lan xuống toàn thân. Bề mặt ban mịn, dày, thường gây ngứa. Ngoài ra, người bệnh có thể có các triệu chứng viêm đường hô hấp như ho, chảy mũi, mắt đỏ, sưng hạch cổ.

Phát ban do dị ứng

Xuất hiện nhanh sau khi tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng như thức ăn, thuốc, bụi, lông thú... Ban có hình dạng không đều, nổi gồ, gây ngứa rát rõ rệt. Trong trường hợp dị ứng nặng, có thể kèm sưng môi, sưng mí mắt hoặc khó thở.

Phát ban do tay chân miệng

Ban dạng mụn nước, thường xuất hiện ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và trong miệng kèm theo lở loét miệng, đau khi ăn, trẻ nhỏ thường biếng ăn và có thể sốt nhẹ.

Tóm lại, phát ban sốt xuất huyết có đặc trưng riêng về hình thái và cách xuất hiện. Nhận diện đúng sẽ giúp người bệnh được theo dõi và điều trị kịp thời, tránh chủ quan hoặc nhầm lẫn với các bệnh khác.

Khi nào nên đi khám nếu nghi ngờ phát ban sốt xuất huyết?

Phát ban có thể xuất hiện trong nhiều bệnh khác nhau, nhưng nếu nghi ngờ liên quan đến sốt xuất huyết, việc đi khám sớm là rất quan trọng để tránh biến chứng.

Đưa người bệnh đến cơ sở y tế nếu phát ban đi kèm một hoặc nhiều biểu hiện sau:

• Sốt cao liên tục không hạ sau 48 giờ.
• Chảy máu cam, chảy máu chân răng, hoặc xuất hiện vết bầm tím bất thường trên da.
• Đau bụng dữ dội, buồn nôn, mệt lả, khó thở hoặc bứt rứt khó chịu.

Xét nghiệm máu giúp xác định chính xác có nhiễm virus dengue hay không. Chẩn đoán và điều trị sớm giúp giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm như xuất huyết nội tạng, sốc dengue hoặc tổn thương nhiều cơ quan.

Hướng dẫn chăm sóc tại nhà và phòng ngừa biến chứng khi có phát ban sốt xuất huyết

Phát ban trong sốt xuất huyết thường không nguy hiểm nếu được theo dõi và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, người bệnh vẫn cần được giám sát chặt chẽ để phát hiện sớm các dấu hiệu biến chứng.

Thuốc hạ sốt và giảm đau:

• Không dùng nhóm NSAIDs như aspirin, ibuprofen, naproxen hoặc diclofenac vì tăng nguy cơ chảy máu.
• Chỉ sử dụng paracetamol (acetaminophen) với liều 10 - 15 mg/kg/lần, cách mỗi 4 - 6 giờ, tối đa 60 mg/kg/ngày ở trẻ em hoặc 4 g/ngày ở người lớn.
• Không tự ý dùng liều cao hoặc phối hợp nhiều thuốc hạ sốt cùng lúc.

Chăm sóc hỗ trợ:

• Nghỉ ngơi hợp lý: Cho bệnh nhân nghỉ ngơi hoàn toàn, hạn chế vận động mạnh để tránh nguy cơ chảy máu.
• Bổ sung nước: Uống nhiều nước lọc, nước oresol pha đúng hướng dẫn, nước trái cây giàu vitamin C để bù điện giải và tăng sức đề kháng.
• Theo dõi sát diễn biến bệnh: Ghi lại nhiệt độ, sự thay đổi của phát ban, và các triệu chứng mới như chảy máu, đau bụng, mệt lả…, để báo cho bác sĩ kịp thời.
• Chế độ ăn: Ăn các món dễ tiêu như cháo, súp, mì mềm, trái cây chín, nên tránh đồ ăn nhiều dầu mỡ hoặc quá cay, mặn.

Biện pháp phòng chống muỗi truyền bệnh:

• Mặc quần áo dài tay, ngủ màn cả ban ngày lẫn ban đêm để hạn chế bị muỗi đốt.
• Dọn dẹp môi trường sống, loại bỏ các dụng cụ chứa nước đọng vì đây là nơi muỗi vằn sinh sản.
• Thả cá bảy màu hoặc cá rô phi vào bể chứa nước lớn để diệt lăng quăng, bọ gậy.
• Sử dụng bình xịt muỗi, nhang muỗi hoặc kem chống muỗi khi cần thiết.

Vai trò của cộng đồng trong phòng chống sốt xuất huyết:

• Tham gia các đợt phun thuốc diệt muỗi do địa phương tổ chức.
• Tuyên truyền và khuyến khích người thân, hàng xóm cùng thực hiện biện pháp phòng chống muỗi.
• Nâng cao nhận thức cộng đồng về việc phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết, bao gồm phát ban, sốt kéo dài, chảy máu bất thường…

Phát ban là dấu hiệu quan trọng trong việc nhận biết sốt xuất huyết, đặc biệt ở giai đoạn hạ sốt. Hiểu rõ đặc điểm hình ảnh phát ban sốt xuất huyết​ và phân biệt với các loại phát ban khác giúp bạn chủ động đi khám và điều trị kịp thời. Bên cạnh đó, việc chăm sóc đúng cách tại nhà và thực hiện các biện pháp phòng chống muỗi vằn là yếu tố then chốt để kiểm soát bệnh hiệu quả. Hãy luôn cảnh giác và bảo vệ sức khỏe của bản thân cũng như gia đình trước nguy cơ sốt xuất huyết.

Xem thêm:

Phát ban sốt xuất huyết bao lâu thì khỏi​?

Có phải sốt xuất huyết nổi mẩn đỏ là sắp khỏi có đúng không?