ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÔN NGỮ NÓI VÀ NGÔN NGỮ VIẾT
I. Đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết
1. So sánh
.png)
2. Lưu ý
- Phân biệt nói và đọc (sgk)
- Phân biệt ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết:
+ Ngôn ngữ nói được ghi lại bằng chữ viết trong văn bản.
+ Ngôn ngữ viết trong văn bản được trình bày bằng lời nói miệng.
II. Luyện tập
1. Bài tập 1
- Dùng nhiều thuật ngữ văn học: Vốn chữ, tiếng, từ vựng, nói, viết, phép tắc, ngữ pháp, phong cách, văn nghệ, chính trị, ...
- Dùng nhiều dấu câu để hỗ trợ việc biểu hiện nghĩa: dấu phẩy, dấu chấm, dấu ngoặc đơn, dấu ngoặc kép, dấu ba chấm, dấu hai chấm,...
- Tách ba ý thành ba dòng rành mạch, rõ ràng, hơn nữa còn dùng các từ chỉ thứ tự ở mỗi dòng.
2. Bài tập 2
Đặc điểm ngôn ngữ nói được ghi lại trong đoạn trích:
- Về từ ngữ: Dùng nhiều khẩu ngữ trong lời nói: có...thì..., mấy, có khối, nhà tôi ơi, nói khoác, thật đấy, đã thật, chứ sợ gì,....
- Về câu: Câu tỉnh lược, ngắn gọn.
- Mỗi lời nói thường kèm với cử chỉ, điệu bộ của nhân vật (Cười như nắc nẻ, cong cớn, ton ton, chạy lại đẩy xe, cười tít,…).
- Có sự luân phiên lượt lời giữa nhân vật Tràng và nhân vật thị.
3. Bài tập 3
a. Lỗi nhầm lẫn ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết. Các từ “thì”, “hết ý” mang tính chất ngôn ngữ nói.
-> Sửa: “Trong thơ ca Việt Nam có nhiều bức tranh mùa thu rất đẹp”.
b. Các từ ngữ mang tính khẩu ngữ: vống, vô tội vạ
-> Sửa: “Còn máy móc, thiết bị do nước ngoài đưa vào để thay cho việc góp vốn thì không được kiểm soát, họ sẵn sàng khai quá mức thực tế một cách tùy tiện”.
c. Câu lộn xộn, tối nghĩa, các từ ngữ mang tính khẩu ngữ, từ địa phương: Chừa ai sất.
-> Sửa: “Cá, rùa, ba ba, ếch nhái, ốc, tôm, cua và cả những loài chim ở gần nước như cò, vạc, vịt, ngỗng,… Chúng chẳng chừa một loài nào”.
